26.06.2025

Acht soorten nieuwsgierigheid

Gisteren blogde ik dat de vraag hoe nieuwsgierig iemand is niet de juiste vraag is. In plaats daarvan moeten we vragen hoe iemands nieuwsgierigheid is. Op welke manier ben je nieuwsgierig, waar ben je nieuwsgierig naar? Ik besprak een paar indelingen in soorten nieuwsgierigheid en kondigde aan dat ik in mijn volgende blog met een nieuwe indeling in acht soorten nieuwsgierigheid zou komen. Die tref je hieronder aan. Daarbij sluit ik aan bij learning agility. Dit zijn m.i. ook vormen van nieuwsgierigheid.

Er worden vijf aspecten van learning agility onderscheiden: 

verandervermogen (change agility), 
mentale veerkracht (mental agility), 
mensgerichtheid (people agility), 
prestatiegerichtheid (results agility), 
reflectiviteit (self-awareness). 

Bij verandervermogen gaat het om nieuwsgierigheid naar nieuwe werkwijzen, diensten of producten. Mensen met een hoog verandervermogen proberen dingen uit en experimenteren vanuit een intrinsieke motivatie.

Mentale veerkracht bestaat uit analyseren en “out of the box” denken. Het gaat om nieuwe duidelijkheden creëren door vanuit een open perspectief open te staan voor nieuwe ideeën.

Mensgerichtheid kenmerkt zich door een constructieve opstelling naar anderen en mensen met verschillende achtergronden en meningen (sociale of empathische nieuwsgierigheid). Het is ook goed willen begrijpen wat anderen willen.

Prestatiegerichtheid is een gerichtheid op resultaten behalen en succesvol zijn. Het gaat hierbij ook om zelfverzekerdheid, ambitie en rustig blijven. Het gaat om het nieuwsgierig zijn naar “wat je kunt bereiken”, zoals bijvoorbeeld het verbreken van een record in de sport of het realiseren van een innovatie.

Reflectiviteit (intrapersoonlijke nieuwsgierigheid) gaat over goed weten wat je sterke en zwakke kanten zijn. Ook is deze verbonden met een kritische houding en gericht zijn op leren en beter worden.

Door de learning agilities en de soorten nieuwsgierigheid van o.a. Kashdan et al en Van Hooydonk te mengen kom ik tot acht soorten nieuwsgierigheid:

1. Sensorische nieuwsgierigheid (vrijelijk exploreren, verwondering. ervaringen willen opdoen).

2. Leergierigheid (epistemologische nieuwsgierigheid; willen weten en begrijpen; mentale veerkracht).

3. Cognitieve nieuwsgierigheid (deprivation sensitivity; problemen willen oplossen).

4. Sociale nieuwsgierigheid (empathische nieuwsgierigheid).

5. Sensatie zoeken (spannende en emotionele dingen willen meemaken).

6. Willen veranderen (het leuk vinden om te veranderen, je snel vervelen; op zoek zijn naar innovaties; change agility).

7. Intrapersoonlijke nieuwsgierigheid (nieuwsgierig zijn naar jezelf; reflectiviteit).

8. Verbeternieuwsgierigheid (willen verbeteren; records willen verbreken; steeds beter worden; prestatiegerichtheid).

Onderliggend gaat het om de volgende 

1. Willen waarnemen/ ervaren

2. Willen weten/ verklaren

3. Willen oplossen

4. Anderen willen kennen

5. Extreme/ spannende dingen willen meemaken

6. Willen veranderen

7. Jezelf willen kennen

8. Willen presteren en verbeteren

Deze acht soorten nieuwsgierigheid heb ik tot uitgangspunt genomen in mijn nieuwe boek dat binnenkort verschijnt: Lerende organisaties 2.0: nieuwsgierigheid als motor. In mijn volgende blogs ga ik ze allemaal uitwerken. Steeds ga ik ze omschrijven en van voorbeelden voorzien. Ook ga ik in op de vraag hoe je ze kunt oproepen, beïnvloeden en aanleren. In mijn boek bespreek ik hoe ze kunnen worden ingezet in organisaties die moderne lerende organisaties willen worden.

Referenties

De Meuse, K.P. (2019). A meta-analysis of the relationship between learning agility and leader success. Journal of organizational psychology, 19 (1), 25-34.

Simons, P.R.J. (2025). Lerende organisaties 2.0: nieuwsgierigheid als motor. Visie op leren

PRJSimons - 10:09 @ Algemeen | Een opmerking toevoegen